70 polskich wierszy z Ravensbrück [pdf/issuu.com]

70 polskich wierszy z Ravensbrück

Polki w Ravensbrück starały się wszelkimi sposobami przeciwstawić wszechobecnemu złu walcząc o swoją godność i człowieczeństwo. W ten sposób rozwinęło się szeroko pojęte życie kulturalne, którego inicjatorkami były polskie nauczycielki oraz artystki osadzone w Ravensbrück jako więźniarki polityczne. Wśród działań podejmowanych przez Polki można wymienić: tajne nauczanie młodzieży, twórczość literacką i poetycką, samopomoc koleżeńską, nielegalnie rysowane portrety współwięźniarek, dbanie o życie religijne oraz próby informowania bliskich za pomocą ukrytej korespondencji o prawdzie dotyczącej obozu. Sposobem na odreagowanie okrutnej rzeczywistości, próbą podtrzymania nadziei, a przede wszystkim znakiem zachowania swojego człowieczeństwa była w Ravensbrück poezja tworzona z narażeniem życia przez polskie kobiety.

„Wiersze obozowe powstawały spontanicznie, z wewnętrznego impulsu, wywołanego określoną sytuacją, potrzebą przekazania myśli, utrwalenia uczuć, sprawienia komuś przyjemności albo dla pokrzepienia ducha. Choć wyrastały z osobistych przeżyć, wyrażały przeważnie to, co czuły inne uwięzione kobiety. Dlatego każdy nowy wiersz był przyjmowany z dużym zainteresowaniem i najczęściej w ustnym przekazie krążył na polskich blokach. Uczono się go szeptem na apelach, przy pracy, w wolnych niedzielnych godzinach na ulicy Lagrowej”.
Urszula Wińska ”Zwyciężyły wartości”

W obozie Ravensbrück najbardziej znanymi poetkami były: Teresa Bromowicz, Zofia Górska-Romanowiczowa, Wanda Kosmowska, Irena Pannenkowa, Halina Golczowa, Maria Rutkowska-Kurcyuszowa, Maria Zientara-Malewska oraz młoda przedstawicielka ‘pokolenia Kolumbów’ Grażyna Chrostowska, której wiersze stały się dla współczesnej polskiej młodzieży symbolem męczeństwa czasu wojny. Wiersze pisane w obozie miały zazwyczaj pozytywną treść, niosły nadzieję na powrót do domu, opisywały marzenia kobiet o świecie poza drutami, w ich strofach przewijała się tęsknota za bliskimi lub dawnym, szczęśliwym życiem. Wiersze o charakterze satyrycznym wyśmiewały obozową egzystencję, wygląd więźniarek oraz samego obozu. Wiersze patriotyczne upewniały Polki w słuszności cierpienia za Ojczyznę, podtrzymywały na duchu i pozwalały pogodzić się ze śmiercią, jeśli kobiety były pewne, że czeka je wyrok śmierci.

Po wojnie byłe więźniarki pamiętające wybrane wiersze obozowe postanowiły wydać tomik z poezją autorstwa ich koleżanek. Książka ‘Ravensbrück. Wiersze obozowe’ wydana w 1961 roku pod redakcją Wandy Kiedrzyńskiej, Ireny Pannenkowej oraz Elizy Sulińskiej była pierwszą zbiorową publikacją prezentującą przekrojowo twórczość poetycką polskich więźniarek z obozu Ravensbrück. Poezja obozowa stała się nierozerwalną częścią egzystencji Polek za drutami. Dziś jest dokumentem niezachwianej postawy więźniarek oraz świadectwem ich walki o własną godność.

Zapraszam do przeczytania 70-ciu tekstów wierszy obozowych, napisanych przez polskie więźniarki obozu Ravensbrück oraz obejrzenia kilku zdjęć, które wykonałam w czasie pobytu w Miejscu Pamięci Ravensbrück.

Kliknij i przeczytaj: Polskie wiersze z Ravensbrück [pdf]