Urban exploration: opuszczone wille w Ravensbrück

W Ravensbrück, jak w każdym obozie, wybudowano osobne domy dla niemieckiej służby wartowniczej. Osiedle, w którym mieszkały nadzorczynie SS, zostało w dużej części zbudowane rękami więźniów. Na fotografiach wykonanych przez firmę budowlaną oraz tych, pochodzących z albumu propagandowego SS, widać więźniarki zatrudnione przy pracach porządkowych wokół nowo powstałego osiedla dla załogi obozu. Przy tego rodzaju pracy wiele kobiet straciło zdrowie, a nawet życie. Warto o tym pamiętać, gdy w dzisiejszych czasach zwiedza się teren byłego obozu Ravensbrück.

Wille nad jeziorem
Pierwsze pięć domów dla nadzorczyń SS powstało na terenie Ravensbrück do końca 1940 roku. Wszystkie osiem domów o charakterze willowym, było przeznaczonych tylko dla żeńskiej załogi nadzorczej. W każdym domu mogło być zakwaterowanych dwadzieścia pięć kobiet. Od 1944 roku, kiedy liczba nadzorczyń szkolonych na terenie FKL Ravensbrück systematycznie wzrastała, wybudowano dla nich osobny barak, znajdujący się poza osiedlem SS. Dzisiaj moglibyśmy go zlokalizować wzdłuż obecnej drogi do miasta Himmelpfort - ‘Himmelpforter Weg’. Dawne osiedle dla załogi SS jest jednym z kilku obiektów na terenie dawnego obozu, który zachował swój pierwotny wygląd do naszych czasów.

Schody w jednym z domów dla załogi obozu, zdjęcie z albumu propagandowego SS
Źródło: Mahn- und Gedenkstätte Ravensbrück

W oficjalnej ulotce informacyjnej opisującej obecne Miejsce Przestrogi i Pamięci Ravensbrück można zapoznać się z najważniejszymi faktami dotyczącymi historii obozu oraz budynków przeznaczonych dla nazistowskiej załogi.

„Dawne osiedle mieszkaniowe odzwierciedla hierarchię w obrębie załogi SS. Obejmowało ono m.in. cztery domy jednorodzinne dla wysokich rangą funkcjonariuszy SS (»Führerhäuser«), dziesięć domów dwurodzinnych dla funkcjonariuszy średniego stopnia (»Unterführerhäuser«) oraz osiem budynków, które zamieszkiwały nadzorczynie. Od wyzwolenia aż do 1994 roku były one wykorzystywane jako miejsce zamieszkania sowieckiego wojska, a później wojska WNP. Od 2002 roku w budynkach zamieszkanych niegdyś przez nadzorczynie znajduje się Międzynarodowy Ośrodek Spotkań Młodzieży - Schronisko Młodzieżowe Ravensbrück. W jednym z domów nadzorczyń mieści się dział pedagogiczny miejsca pamięci, w budynku sąsiednim można obejrzeć wystawę »W służbie SS: Nadzorczynie kobiecego obozu koncentracyjnego Ravensbrück«.

Willa dla wyższych rangą esesmanów. Zdjęcie z albumu propagandowego SS Źródło: Mahn- und Gedenkstätte Ravensbrück

Dzisiaj znaczna część dawnego osiedla SS stoi nienaruszona i powoli popada w ruinę. Poza jedną willą, w której mieszkali komendanci obozu, a w której znajduje się obecnie wystawa o męskiej załodze SS oraz dawnymi domami dla nadzorczyń przystosowanymi jako ośrodek młodzieżowy z zapleczem pedagogicznym, kuchnią oraz pokojami mieszkalnymi dla gości, pozostałe budynki nie zostały zagospodarowane. Ma to swoje wady i zalety. Przede wszystkim można jeszcze zobaczyć, jak to osiedle, nieodnowione i pozostawione samemu sobie, wyglądało w przeszłości. Niewiele bowiem zmieniano w tych domach od czasów zakończenia wojny. Tutaj należy wspomnieć, że od 1945 roku aż do 1994 roku, wszystkie zabudowania poobozowe, były zamieszkane i użytkowane przez Armię Radziecką - funkcjonowały jako w pełni sprawne pomieszczenia, także te, w których zamieszkali w czasie wojny nazistowscy funkcjonariusze.

Osiedle SS, 1940/41 Źródło: Mahn- und Gedenkstätte Ravensbrück

Największym problemem w obecnych czasach jest zapewne znalezienie funduszy na odnowienie pozostałych budynków mieszkalnych i przystosowanie ich na potrzeby Miejsca Pamięci Ravensbrück. Wymagało by to jednak gruntownej przebudowy całego terenu, nie tylko renowacji wnętrz budynków, lecz także poprowadzenia nowej instalacji elektrycznej czy kanalizacji. Na przykładzie odnowionej willi komendanta obozu widać jak wiele pracy oraz pieniędzy trzeba byłoby włożyć w to, aby efekt końcowy był jak najbardziej bliski stanu pierwotnego.

URBEX czyli zwiedzamy opuszczone wille SS

Zapraszam do obejrzenia zdjęć z moich prywatnych wypraw do opuszczonych willi SS na terenie Miejsca Pamięci Ravensbrück. Dziś większość tych budowli jest odpowiednio zabezpieczona i nie można wejść do środka. Jednak jeszcze kilka late temu znalazłam miejsca, przez które przedostałam się do środka. Zachowywałam należytą ostrożność, patrząc na to co mam na głową oraz jak wygląda stan podłoża. Jeśli czułam się niepewnie - odpuszczałam. Zasada nadrzędna przy eksploracji takich miejsc brzmi: bezpieczeństwo przede wszystkim. Nie ma sensu ryzykować własnym życiem! Kiedy poruszałam się wewnątrz budynków, starałam się niczego nie dotykać i nie pozostawić po sobie najmniejszego śladu mojej obecności - szanowałam miejsce, które zwiedzałam.

Zdjęcia wykonałam w latach 2013-2018.

Uwaga!!! Oficjalnie zabronione jest wchodzenie do wewnątrz opuszczonych budynków! Wejście do niezabezpieczonych pomieszczeń może grozić utratą zdrowia lub życia!