Aktywna kultura pamięci: "Kobiety w lagrze"

Jest to niecodzienny i nowoczesny projekt z pogranicza badań naukowych, sztuki, popularyzacji historii - wiedzy o doświadczeniu kobiet w obozach koncentracyjnych - i kultury pamięci.

Od piątku (27 listopada 2020) w Archiwum Państwowym w Białymstoku będzie można zapoznać się z wystawą, która stanowi część tego projektu. Tworzy ją ponad 70 unikatowych prac plastycznych: archiwalne rysunki i akwarele wykonane przez polskie artystki, więźniarki lagrów (większość przedstawionych prac została wykonana w obozach). Prace te pokazują lagrowe doświadczenie kobiet; warunki życia, odwszenie, pracę, odpoczynek. Bogata jest galeria przedstawień kobiecego ciała - wyniszczonego, chorego, kalekiego, ale nie tylko. 

Galerię rysunków obozowych otwiera portret przedstawiający więźniarkę Barbarę Pietrzyk, najmłodszą spośród operowanych doświadczalnie Polek, "króliczek". On też promuje cały projekt. Basia Pietrzyk przed wojną chodziła do szkoły baletowej, w Ravensbrück przeszła sześciokrotne łamanie kości nóg. Uchwycona na rysunku ma około 18-tu lat i jest już po kolejnych "operacjach", w wyniku których poruszała się o kulach. Zmarła rok po wyzwoleniu, w tragicznych warunkach materialnych.

Barbara Pietrzyk prezentuje okaleczoną nogę. Zdjęcie z października 1944 roku wykonane nielegalnie przez Joannę Szydłowską na terenie Ravensbrück

Druga część wystawy to prace współczesnych artystek (obrazy malarskie oraz instalacje artystyczne), które próbuję przekazać obozowe doświadczenie kobiet przedestylowane przez filtr postpamięci i językiem sztuki współczesnej.

W takiej "scenografii" odbywać się też będą warsztaty edukacyjne kierowane przede wszystkim do młodego pokolenia.

Wystawa rysunków obozowych kobiet

Rolą przedsięwzięcia jest ułatwienie, szczególnie młodemu pokoleniu, wyobrażenia i zrozumienia, czym było doświadczenie lagru dla kobiet. Autorką projektu jest dr hab. Barbara Czarnecka (Uniwersytet w Białymstoku), autorka książki "Kobiety w lagrze. Zapis doświadczenia" wydanej w 2018 roku przez Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Projekt sfinansowało Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Wydział Filologiczny Uniwersytetu w Białymstoku.

Wystawa zostanie udostępniona zwiedzającym od momentu otwarcia się instytucji kultury. Ekspozycja zaplanowana jest do końca kwietnia 2021 roku, wraz z warsztatami edukacyjnymi. Równocześnie w grudniu odbędzie się zwiedzanie online.

Więcej informacji znajduje się na stronie: www.kobietywlagrze.pl

Źródło: bialystok.pl