"Un cel de plom": Neus Català i francuski ruch oporu

 

W Polsce postać Neus Català jest prawie nieznana. Ja zetknęłam się z jej osobą kilka lat temu poprzez archiwalne zdjęcie bohaterki tego wpisu, na którym pozuje ona w obozowym pasiaku i chustce na głowie. Poniżej możecie zobaczyć Neus Català w 2019 roku trzymającą swoje chyba najbardziej rozpoznawalne zdjęcie w pasiaku. Czasami więźniarki robiły sobie pamiątkowe zdjęcia już po wyzwoleniu, aby zachować pamięć o tym, jak wyglądały w czasie wojny lub jako pamiątkę dla rodziny. Dziś takie fotografie mogą nas dziwić. Dlaczego ktoś, kto przeżył obóz koncentracyjny robi sobie po wojnie jeszcze pamiątkowe zdjęcia w studio fotograficznym? A jednak tego typu zdjęcia wcale nie były rzadkością w rodzinnych albumach. 

Neus Català jest dziś bohaterką zarówno hiszpańską, jak i francuską. Za jej życia przeprowadzano z nią wiele wywiadów, ona sama chętnie opowiadała o swoich wojennych doświadczeniach i występowała w wielu filmach dokumentalnych. W kwietniu 2015 roku Neus Català odbyła podróż na uroczystości do Ravensbrück i dopiero teraz uzmysłowiłam sobie, że ją widziałam - byłam wówczas na tych uroczystościach, ale skąd mogłam wiedzieć kim jest ta konkretna starsza pani na wózku? 

Neus Català w maju 1945 roku

Neus Català w czasie wojny była agentką francuskiego ruchu oporu, wcześniej uciekła z ogarniętej wojną domową Hiszpanii. W lutym 1944 roku została aresztowana przez gestapo, a następnie wysłana do obozu Ravensbrück. Zmarła w kwietniu 2019 roku w wieku 104 lat. Więcej o jej biografii przeczytasz na stronie Faces of Europe.

Neus Català retorn a Ravensbrück, 2015

W 2023 roku ukazał się hiszpański film "Un cel de plom" ("Niebo z ołowiu") o życiu Neus Català i jej doświadczeniach obozowych. Oczywiście zwróciłam uwagę na ten film poprzez screeny jakie pojawiły się w Internecie. Samego filmu jeszcze nie widziałam. Jest to produkcja raczej średnio budżetowa, ale warto omówić kilka zdjęć z planu filmowego, bo oczywiście jest w nich kilka błędów kostiumowych. Oto trailer filmu:

Film wygląda na naprawdę przyzwoicie zrobiony pod kątem kostiumów i scenografii. Po krótkim pobycie w Ravensbrück, Neus Català została przeniesiona do podobozu Holleischen, gdzie pracowała w fabryce. Całkiem nieźle udało się ekipie filmowej odtworzyć rzeczywistość takiego podobozu i samej fabryki. Stroje więźniarek są poprawnie uszyte, mogłyby być nieco bardziej podniszczone. Więźniarki noszą chustki na głowach, jednak te włosy w niektórych przypadkach powinny być bardziej schowane. 

Udało mi się złapać w kadrze scenę z nadzorczynią. Tak naprawdę w tym filmie są dwie nadzorczynie i każda z nich ma inny uniform. Ta nadzorczyni ze zdjęcia poniżej ma czarną pelerynę i uniform o kroju uniformu pomocnic Wehrmachtu. Razi zbyt krótka spódnica, aż przed kolano. Spódnica powinna zakrywać brzeg oficerek, powinna zasłaniać całe nogi nadzorczyni. Kabura pistoletu jest za duża i za ciężka. Dodatkowo nadzorczyni powinna mieć rękawiczki na rękach jeśli ta scena dotyczy przyjmowania transportu lub innego bezpośredniego kontaktu z więźniarkami. Mimo tych szczegółów, cała sylwetka tej nadzorczyni prezentuje się całkiem poprawnie! 

Jestem bardzo ciekawa tego filmu, zwłaszcza, że nie jest to film dokumentalny, a całkowicie fabularny. Coraz rzadziej można obejrzeć dziś fabularne produkcje filmowe dotyczące historii z obozów koncentracyjnych - tutaj główną przeszkodą jest zawsze budżet filmu... 

A może ktoś z Czytelników miał możliwość obejrzenia tej produkcji i zechce podzielić się swoją opinią? Prawdopodobnie ten film nigdy nie będzie dostępny na terenie Polski, a szkoda! Historia Neus Català to jeszcze jedno wojenne świadectwo kobiety, która wyszła z obozu z podniesioną głową i nie dała złamać swojego człowieczeństwa.  

Zobacz też: