Was bleibt? Dzieci nadzorczyń chcą znać prawdę...

Nie-Pamięć 'Drugiego Pokolenia'

27 marca 2019 roku w Fürstenbergu odbędzie się dyskusja na temat filmu "Was bleibt?" z 2008 roku. O tym filmie pisałam już wcześniej na blogu, gdyż porusza on bardzo ważny temat Drugiego Pokolenia - dzieci oprawców z obozów koncentracyjnych. Historia Dietlinde, która straciła matkę w 1945 roku jest jedną z najtragiczniejszych historii i najlepiej obrazujących wydarzenia powojenne, kiedy dzieci dawnych esesmanów musiały na nowo zbudować świat swoich wartości. Opowieść Dietlinde jest tym smutniejsza, gdyż ona sama była zbyt mała, aby móc zapamiętać własną matkę. Przyszła na świat w 1943 roku jako nieślubne dziecko nadzorczyni SS, Henrietty Setzer oraz esesmana Leopolda Bauma. Urodziła się w domu opieki Lebensborn niedaleko Wiednia. Gdy miała dwa lata, jej matka zmarła, a córkę zaadoptowała siostra matki. Przez wiele lat Dietlinde żyła nie znając prawdy o swojej biologicznej matce. Dopiero kontakt Dietlinde z ojcem w latach 90. ujawnił przerażające okoliczności, w których Dietlinde została poczęta i przyszła na świat. Przez kolejne lata starała się odnaleźć odpowiedź na pytanie kim naprawdę była jej biologiczna matka? Jednak Dietlinde spotykała się z murem milczenia ze strony najbliższej rodziny. Nikt nie chciał odpowiedzieć na jej pytania. Przybrana matka, w czasie wojny często odwiedzała Henriettę w Ravensbrück. Razem spędzały wolny czas, kąpały się w jeziorze Schwedt, tuż obok obozowych murów.

Filmgespräch "Was bleibt?" 27.03.2019 Fürstenberg/Havel

Dietlinde Doran pokazuje portret biologicznej matki Henrietty oraz jej siostry
"Was bleibt?", 2008

Ten film to ważny moment dla kolejnego etapu rozliczenia się Niemiec z przeszłością. Dzieci byłych esesmanów od wielu lat próbowały na własną rękę dowiedzieć się prawdy o członkach swoich rodzin. Podobnie jak Dietlinde, także Helga Schneider, której matka porzuciła ją jako dziecko i wybrała służbę w Ravensbrück, przez wiele lat próbowała odbudować relacje z własną matką - niestety bezskutecznie. Dramaty niemieckich rodzin, w których panował "mur milczenia" położył się cieniem na najmłodsze, Trzecie Pokolenie, pokolenie wnuków. Luka w pamięci pokoleniowej, spowodowana brakiem matki kazała Dietlinde wyruszyć w podróż do Miejsc Pamięci oraz przywołać demony przeszłości. Jako dziecko zbyt wcześnie utraciła matkę, także jej córka Eva nigdy nie poznała swojej babci. A jednak myśl, że Henriette pracowała w obozie jako nadzorczyni była dla całej rodziny powodem wstydu i hańby, skrywanej przez dziesięciolecia!

Ostatnie zdjęcie małej Dietlinde razem z jej matką Henriettą, 1943
"Was bleibt?", 2008

Dopiero dziś, 80 lat po założeniu obozu Ravensbrück na światło dzienne wychodzą kolejne ludzkie tragedie i dramaty. Czytamy o nich w książkach lub widzimy w filmach. Uczucia ludzi zmagających się z własną historią są do granic prawdziwe. Dzieci nadzorczyń i esesmanów chcą znać prawdę, jakkolwiek by ona nie była dla nich szokująca. Z jakimi emocjami musiały mierzyć się niemieckie lub austriackie rodziny - o tym przekonacie się oglądając film "Was bleibt?".