Miejsce Pamięci Niemieckiego Ruchu Oporu

"Es lebe das heilige Deutschland!"

Na tym blogu opisuję historię niemieckich kobiet, które postanowiły dokonywać zbrodni w imię nazistowskiego prawa. Jest to głównie blog o sprawczyniach pracujących w obozach koncentracyjnych, a więc popierających system narodowego socjalizmu Rzeszy Niemieckiej. Nie można jednak zapominać, że nie każdy Niemiec wspierał system totalitarny i był zwolennikiem polityki Adolfa Hitlera. I właśnie o tych ludziach, którzy jawnie przeciwstawili się nazistom i Führerowi można obejrzeć obszerną wystawę w Miejscu Pamięci Niemieckiego Ruchu Oporu w Berlinie. W tym muzeum byłam już dwa razy, ostatnio w sierpniu 2020 roku podjechałam tam na chwilę, aby zrobić zdjęcia na potrzeby bloga.

Muzeum, a raczej Miejsce Pamięci powstało w 1968 roku w historycznym budynku dawnego Naczelnego Dowództwa Wehrmachtu. Budynek powstał w czasach I wojny światowej i nazywany był Bendlerblock (od nazwiska architekta) i w jego skład wchodziło kilka różnych oddziałów. Od 1953 roku ogromny dziedziniec wewnątrz budynku jest Miejscem Pamięci antynazistowskiego ruchu oporu i jest nieodłącznie kojarzone z postacią pułkownika Clausa von Stauffenberga, którego ostatnie słowa przed rozstrzelaniem brzmiały: "Es lebe das heilige Deutschland!" (Niech żyją święte Niemcy!).

Muzeum nie jest tak licznie odwiedzane przez turystów, a szkoda! Wszak niemal każdy oglądał sławny film "Walkiria" (2008) z Tomem Cruise'em w roli Stauffenberga. Wstęp jest całkowicie bezpłatny, a sama wystawa daje przekrojowy obraz sytuacji w nazistowskich Niemczech jak i różnych postaw wobec systemu totalitarnego. Oczywiście główny trzon wystawy stanowi historia najsłynniejszego zamachu na Hitlera z dnia 20 lipca 1944 roku w Wilczym Szańcu, którego celem było zlikwidowanie Führera i przejęcie władzy w Berlinie przez spiskowców. Oprócz operacji "Walkiria" z 1944 roku, w Niemieckim Ruchu Oporu można przeczytać o działalności grupy "Biała Róża" z Monachium, którego symbolem jest rodzeństwo Scholl (wkrótce na blogu pokażę zdjęcia z wizyty na Uniwersytecie w Monachium!) oraz m.in. krótką wzmiankę o małżeństwie Elise i Otto Hampel, mieszkańców Berlina, którzy po śmierci ich syna na froncie wschodnim postanowili pisać pocztówki o antynazistowskim charakterze i podkładać je w miejscach publicznych na mieście. Tragiczna historia tych dwojga małżonków stała się inspiracją dla sławnej książki Hansa Fallady pt. "Każdy umiera w samotności".

To Miejsce Pamięci jest dziś dla Niemców niezwykle ważne. Zważywszy na to, jak Niemcy rozliczali się z własną historią, postać Stauffenberga jest jedyną tak popularną niemiecką postacią II wojny światowej, z której sami Niemcy mogą dziś czerpać narodową dumę. Tak więc z perspektywy powojennego rozliczania zbrodni wojennych Miejsce Pamięci Niemieckiego Ruchu Oporu jest jednym z najważniejszych muzeów w Berlinie, tym bardziej ważne, że istniejące w autentycznym miejscu rozstrzelania niemieckich antynazistowskich spiskowców biorących udział w operacji "Walkiria".

Strona internetowa Miejsca Pamięci:
www.gdw-berlin.de